Bedensel ve Zihinsel Engellilerde Bakim Kalitesi ve Yasam Kalitesi
Bedensel ve Zihinsel Engellilerde Bakim Kalitesi ve Yasam Kalitesi:
Birlikte yasama, Topluma katilim ve Hizmet Kullanimina katilim
(DISQOL) Projesi Özeti
Prof. Dr. Erhan Eser
Celal Bayar Üniversitesi Tip Fakültesi Halk Sagligi AD.
Prof. Dr. Ömer Aydemir, Uz. Dr. Beyhan Özyurt ve Dr. Sultan Yalçin Eser PhD
______________________________________________________________
Projenin Amci:
Bu çalisma (DISQOL), orjinal adi ‘Quality of Care and Quality of Life for People with Intellectual and Physical Disabilities: Integrated Living, Social Inclusion and Service User Participation' olan, DIS-QOL Akronimi ile AB 6 inci çerçeve programi tarafindan desteklenen, 2005 yilinda baslamis olan 3 yillik bir projenin parçasidir. DIS-QOL projesi 3 ayri çiktiyi hedeflemektedir.
Bu çiktilar:
• Engellilik ile ilgili gereksinimleri toplum düzeyindeki hizmet yelpazesi veya hizmet paketleri tarafindan ne derecede karsilanabildigini degerlendrimeyi amaçlayan projenin baslangicinda “Accommodation and Care Fit Index - ACFI “ adiyla tanimlanan, daha sonra “Bakim Kalitesi” (Quality of Care (QOC)) olarak yeniden adlandirilan bir indeks,
• Engellilerin kendileri, yakinlari ve genel toplum için üç ayri sürüme sahip olmasi amaçlanan bir Engellilik Tutum Ölçegi (the Attitudes to Disabilities Scale) , ve
• Engellilerde saglikla ilgili Yasam Kalitesinin ölçülmesini amaçlayan WHOQOL-DIS ölçegidir.
Bu ölçeklerinin Bedensel ve Zihinsel Engellilerle ilgili kendi kendine ve görüsmeci yardimi ile yanitlanan sürümleri ve Vekil (Proxy) sürümleri de gelistirilip kullanima sunulacaktir.
Projeye katilan merkezlerin listesi asagida sunulmustur. Arastirmanin çesitli asamalarinda farkli görevler üstlenen arastirmacilardan olusan Türkiye ekibi, bu projeye ( Prof. Dr. Erhan Eser (ana arastirmaci), Prof. Dr. Ömer Aydemir, Uz. Dr. Beyhan Özyurt ve Dr. Sultan Yalçin Eser PhD) merkezi Izmir'de olan Saglikta Yasam Kalitesi Dernegi (SAYKAD) adina katilmaktadir.
DIS-QOL katilimci merkez listesi:
| Aktif Merkezler: (1) - Edinburgh ( Koordinatör merkez) (2) – WHO (Cenevre) (3) – Barcelona (Ispanya) (4) – Paris (Fransa) (5) – Prague (Çek Cum.) (6) – Tromso (Norveç) (7) – Izmir (Türkiye) (8) – Vilnius (Litvanya) (9) – Tilburg (Hollanda) (10) – Sicilya (Italya) (11) – Guanzau (Çin) (12)- Hamburg (Almanya) | Destekleyici diger merkezler: (13) – PortoAlegre (Brezilya) (14) – Montevideo (Uruguay) (15) – Budapeste (Macaristan) (16) – Aukland (Yeni Zelanda) (17) – Bangalore (Hindistan) |
Projenin Yöntemi:
Bu projede es zamanli ölçek gelistirme yöntemi izlenmektedir. Projenin genel asamalari sunlardir:
1- Uluslararasi ve ulusal kaynakçalarin degerlendirmesi,
2-Toplumlarda (her merkezde) Engellilere Sunulan Hizmetlerle ilgili raporlarin ve hizmet türlerinin siniflamalarinin olustrulmasi
3-Odak grup öncesi yapilandirilmis görüsmelerin hazirlanmasi için Delphi döngülerinin (elektronik ortamda tartismalarin) yapilmasi,
4-Odak grup görüsmeleri (Bedensel engelli gruplari, zihinsel engelli gruplari, bakim verenler, engellilere hizmet veren saglik ve sosyal hizmet profesyonelleri ile ayri ayri odak gruplar yapilmistir),
5- Pilot Deneme sürümünün hazirlanmasi ve ileri, geri çeviriler ve esgüdümü saglayan merkezle bunlarla ilgili tartisma süreci,
6- Pilot Çalisamda ve Alan Deneme çalismasinda hedef taslak ölçeklerin yanisira kullanilacak olan paralel ölçeklerin (WHOQOL kisa form, WHODAS II, SWLS) belirlenmesi
7-Pilot çalisma verilerinin toplanmasi
8-Pilot verilerin psikometrik analizleri (Klasik Psikometrik teori ve IRT yaklasimlari)
9-Alan Deneme sürümünün hazirlanmasi
10- Alan Deneme anketlerinin verilerin psikometrik analizleri (Klasik Psikometrik teori ve IRT yaklasimlari)
11- Son sürümlerin hazirlanmasi ve kullanima sunulmasi
12- Proje çiktilarinin tanitilmasi ile ilgili bilgilendirme etkinlikleri.
DISQOL projesine katilan Türkiye-zmir merkezi, diger merkezlere ek olarak Iskoç, Ingiliz ve Çek merkezleri ile birlikte ayrica “Vekil (Proxy) “ ölçek sürümlerinin gelistirilmesi çalismasina da katilmaktadir. Bunun yanida Brezilya ve Uruguay merkezleri ile birlikte engellilerden elde edilecek hizmet sunumu, yasam kalietsi ve engellilik tutumu skorlarinin “Sosyal sinif” ve “Yerlesim kategoriler (kentsel, yari kentsel ve kirsal)” kategorilerindeki degisimi de ortaya koymayi hedeflemistir.
Ilk genel çiktilarinin 2009 yilibasinda elde edilmesi beklenen projenin resmi sonlanma tarihi 31 Aralik 2008'dir. 2009 yili içinde DIS-QOL ile ilgili ayrintili bigi için www.saykad.org veya e.eser@bayar.edu.tr adresinden Prof. Dr. Erhan Eser'e basvurunuz.
'e basvurunuz.
